“Sợ” được định nghĩa như sau: “một trạng tái tâm lý của con người khi lo quá về các mất mát có thể đến cho chủ thể, tổ chức hoặc các cá thể có liên quan về sự toàn vẹn, sự biến đổi, sự giảm sút về lượng hoặc chất về mọi mặt tinh thần, tình cảm, vật chất, quyền lợi”.
Người giao dịch nào cũng đều có nỗi sợ của họ, chia thành rất nhiều mức độ khác nhau. Họ có sự phản ứng khác nhau khi hoàn cảnh xung quanh thay đổi, ví dụ như khi thị trường thay đổi, hay khi những đồng tiền của họ bị mất đi, …
Nỗi sợ hãi không phải luôn luôn là người bạn của chúng ta. Trong khi những nhà giao dịch ngoại hối thành công kiểm soát được nó, thì đa phần những người khác lại bị nỗi sợ kiểm soát, họ thường xuyên cảm thấy không yên tâm, bồn chồn và rất khó khăn trong việc đưa ra được một quyết định. Điểm vào và điểm ra của 1 lệnh giao dịch luôn là cơn ác mộng thật sự.
Để thành công, bạn cần biến nỗi sợ trở thành người bạn thân (giống như xu hướng/trend trong thị trường), hiểu nó, kiểm soát được nó. Người giao dịch cần hiểu được sự sợ hãi có hai mặt tốt và xấu của nó. Nỗi sợ là điều ta không thể tránh, nó giống như một phản xạ hết sức tự nhiên của con người, nhưng khi bạn hoàn toàn hiểu được nó, kết quả giao dịch của bạn sẽ tốt dần lên mỗi ngày.
Nỗi sợ trong Forex có thể được phân thành 3 nhóm chính sau đây:
- Sợ mình bị thua lỗ.
- Sợ mình bỏ lỡ mất cơ hội.
- Sợ mình sẽ sai.
Bài viết hôm nay, tôi sẽ bàn với bạn về cách chúng ta vượt qua nỗi sợ hãi trong giao dịch ngoại hối.
SỢ THUA LỖ
Việc giao dịch cũng giống như những lĩnh vực kinh doanh khác, thua lỗ là một phần của cuộc chơi. Nhưng việc thua lỗ liên tục khiến cho tâm lý giao dịch của trader rất tồi tệ, nhiều người còn cảm thấy sợ khi nhìn vào biểu đồ và số người bỏ cuộc là nhiều không kể xiết.
Nếu bạn đã đọc cuốn “Nhà giao dịch kỷ luật” của Mark Douglas thì ông ta có nói đại ý thế này: sợ thua lỗ thường dẫn đến thua lỗ thật sự. Bạn đặt điểm cắt lỗ quá chặt/gần/ít có nghĩa là bạn không cho lệnh của mình 1 cơ hội thật sự. Khi người giao dịch vào lệnh và thấy thị trường đi ngược lại với nhận định, họ sợ hãi và cắt lỗ, nghĩ rằng sẽ tiết kiệm được khoảng tiền kha khá nếu như để thị trường tự cắt lỗ hộ, nhưng một chuỗi những lệnh thua lỗ dù nhỏ cũng sẽ dẫn đến tài khoản trống rỗng.
Bạn nên tập trung vào việc không để thua lỗ một số tiền lớn trong một lệnh thua chứ không phải số lỗ nhỏ lẻ với một lệnh giao dịch. Nếu bạn không để mình chịu đựng cảm xúc khó chịu khi lệnh bị thua lỗ nhỏ, bạn sẽ mất cơ hội bắt được những chuyển động mạnh trên thị trường theo đúng nhận định bởi mỗi lệnh mà bạn thực hiện, chúng luôn có 1 số rủi ro nhất định đi ngược lại theo những gì bạn nghĩ.
Bạn cần biết và xác định rõ ràng số tiền chấp nhận mất cho 1 lệnh giao dịch, không bao giờ được phép không cắt lỗ mà kỳ vọng lệnh giao dịch sẽ trở lại điểm hòa vốn để thoát ra. Bản thân tôi những ngày đầu giao dịch rất hay mắc phải lỗi này, tôi ghét phải cắt lỗ, ghét việc chấp nhận mình sai, tôi cầu mong cho lệnh đang lỗ về điểm vào để thoát ra nhưng nhiều lần kết quả của tôi là cháy cả tài khoản (cũng có đôi lần giá về lại điểm vào hoặc lời ra chút đỉnh).
Khi bạn bị nỗi sợ thua lỗ cản trở việc ra quyết định của mình, nó còn có nghĩa rằng bạn đang tập trung vào kết quả chứ không phải tuân thủ phương pháo giao dịch của mình. Nếu bạn có 1 phương pháp giao dịch, mọi chuyện chỉ nên là dạng nếu A thì và nếu B thì. Bạn tuân theo nó để ra quyết định có giao dịch hay không, có thoát lệnh hay không, …
Chiến đấu với nỗi sợ này, việc bạn giao dịch demo hay giao dịch với một tài khoản rất nhỏ sẽ giúp bạn tập trung vào cách thức giao dịch, chứ không phải vào kết quả (vì số tiền bạn mất hoặc là ảo hoặc chúng rất nhỏ). Số tiền này bạn dễ dàng chấp nhận được và coi chúng như một dạng “học phí” trên con đường tìm kiếm thành công với giao dịch ngoại hối.
Khi bạn đã tin tưởng bản thân mình để thực hiện phương pháp giao dịch mà không có sự chần chừ hay do dự, khi bạn có thể dứt khoát vào/thoát lệnh trên thị trường thì đó là lúc bạn có thể giao dịch tiền thật hay nâng mức độ rủi ro/lời lãi lên cho mỗi lệnh giao dịch.
Xem thêm: Phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật trong Forex
SỢ LỠ MẤT NHỮNG CƠ HỘI NGON ĂN
Nỗi sợ này có thể gây nguy hiểm nhiều hơn bạn tưởng, bởi nó hay dẫn dụ người giao dịch lao vào thị trường bằng mọi giá. Sự hứng thú, phấn khích luôn tiềm tàng tai họa cho tài khoản. Nếu bạn không loại bỏ được nỗi sợ này, bạn rất dễ rơi vào tình trạng giao dịch quá nhiều, mạo hiểm tiền bạc với những cơ hội không thật sự rõ ràng.
Số lượng lệnh giao dịch không phải là thứ mà bạn quan tâm, bạn nên quan tâm đến chất lượng của từng lệnh giao dịch. Hãy cảm thấy lo lắng khi mình giao dịch quá nhiều, chứ không phải quá ít.
Ngày mai, thị trường vẫn ở đó, đừng buồn, đừng khó chịu, đừng nuối tiếc nếu như bạn mất 1 vài cơ hội (mà bạn thấy) ngon ăn. Việc cẩn thận và lỡ mất cơ hội luôn tốt hơn việc bạn ép bản thân mình lao vào một cơ hội không rõ ràng hay khi thị trường chẳng cho ta một dấu hiệu để kiếm tiền. Con cá mất bao giờ cũng là con cá to, nhưng ngoài đại dương vẫn còn vô vàn những con cá to hơn khác, việc của chúng ta chỉ là chuẩn bị sức khỏe và tâm lí thật tốt để ngày mai lại giong buồm ra khơi, chứ không phải đêm nằm vẫn mơ về con cá vừa mất.
SỢ MÌNH SAI
Rất nhiều người giao dịch tập trung vào việc đúng sai hơn cả việc kiếm tiền hay mất tiền, đó là những người có cái tôi quá cao, họ không chấp nhận thừa nhận rằng mình sai. Đặc điểm của những người này là có tỉ lệ lệnh thắng vượt trội hẳn so với lệnh thua, nhưng số tiền kiếm được ở một lệnh thắng lại thấp hơn nhiều lần so với số tiền mất đi ở một lệnh thua, và những người có tỉ lệ thắng 90% nhưng vẫn cháy tài khoản là không ít (9 lệnh thắng, 1 lệnh thua cháy luôn tài khoản). Họ không bao giờ cắt lỗ, họ không muốn mình sai.
Giao dịch là một “trò chơi” về xác suất và nó luôn luôn có việc thua lỗ, giống như hai mặt của 1 đồng xu hay tính hai mặt của các chủ thể khác, mặt này luôn tồn tại bên cạnh mặt kia, thiếu 1 trong 2 thì chủ thể ấy không tồn tại. Cố gắng để trở nên hoàn hảo là con đường chắc chắn đưa bạn đến sự thất bại cay đắng.
Nếu bạn không thể nhận lấy lệnh thua khi số tiền lỗ còn nhỏ bởi bạn muốn mình được hoàn hảo, khi ấy số lỗ sẽ tiếp tục lớn dần lên cho đến khi tài khoản của bạn không chịu được nữa và phát nổ.
Mỗi chúng ta là một cá thể, mang những đặc điểm tính cách khác nhau. Việc mắc lỗi/mất tiền sẽ tác động đến mỗi người mỗi khác, có người cảm thấy bình thường, có người cảm thấy tồi tệ và có người cảm thấy tồi tệ hơn … Nhưng dù cho bạn là người như thế nào, hãy chấp nhận sự tồn tại của thua lỗ, chấp nhận sự thật rằng chúng ta không thể biết chắc chắn 100% thị trường sẽ đi theo chiều hướng nào, và hãy chấp nhận rằng đôi khi bạn phải chấp nhận thua lỗ để tồn tại, chấp nhận việc mất đi 1 cánh tay còn hơn mất đi cả mạng sống (rắn độc cắn vào tay).
G.Soros có một câu rất hay thế này: “việc đúng hay sai không quan trọng, cái quan trọng là nếu đúng sẽ có được bao nhiêu tiền, và nếu sai sẽ mất bao nhiêu tiền“.
HIỂU VÀ KIỂM SOÁT NHỮNG NỖI SỢ TRONG THỊ TRƯỜNG
Kế hoạch giao dịch của bạn phải có những tính toán với các cảm xúc mà bạn có thể có, đặc biệt là liên quan về nỗi sợ. Bạn phải chuyển những cảm xúc này sang sự tự tin, thứ cho phép bạn học hỏi được nhiều điều từ những sai lầm.
Bạn cần phải tin tưởng vào bản thân mình, vào năng lực kiếm được nhiều tiền hơn là thua lỗ. Dù cho đang có một chuỗi nhưng lệnh thua, bạn cũng không do dự mà vào lệnh khi thấy những sắp đặt đúng với phương pháp giao dịch của mình.
Những nhà giao dịch ngoại hối thành công là những người vượt qua các dạng của nỗi sợ khi đối mặt với thị trường, nạp thêm tự tin trong phương pháp/cách thức họ giao dịch, và bản thân họ cũng tự tin hơn qua mỗi ngày giao dịch.
