Tự do tài chính – Khái niệm, giai đoạn và lộ trình hiệu quả

Là trào lưu cực hot trong những năm trở lại đây, đặc biệt là cộng đồng người trẻ, tự do tài chính đã trở thành đích đến của không ít người trong xu hướng toàn cầu hoá hiện nay. Vậy tự do tài chính là gì? Bạn đang ở trong giai đoạn nào của làm chủ tài chính? Thế nào là tự do tài chính? Cùng khám phá chi tiết trong bài viết sau nhé!

1. Tự do tài chính là gì?

Khái niệm tự do về tài chính.

Tự do tài chính là trạng thái làm chủ, độc lập về tài chính của bản thân. Hiểu đơn giản, tự do về tài chính đề cập đến trạng thái khi mà con người đảm bảo đủ khả năng về tài chính để chi trả, lo toan cho mọi nhu cầu trong cuộc sống thường ngày, đưa ra quyết định dễ dàng mà không phải cân nhắc, lo lắng bị tài chính chi phối.

2. 7 cấp độ tự do tài chính

Tự do tài chính đang trở thành cụm từ hot nhất hiện tại, là đích đến của nhiều bạn trẻ trong xã hội hiện đại.

7 cấp độ tự do về tài chính.

Với đích đến cuối cùng điển hình là một cuộc sống như mơ, dòng tiền ổn định, không cần để tâm đến những hoá đơn, khoản nợ. Mỗi người đều phải trải qua 7 cấp độ tự do tài chính sau:

Cấp độ 1: Rõ ràng

Cấp độ 1: Rõ ràng

Grant Sabatier là một triệu phú tự thân từ năm 37 tuổi, cũng là người tiên phong cho trào lưu tự do tài chính và nghỉ hưu sớm FIRE (Financial Independence, Retire Early). Người triệu phú trẻ này cho rằng cấp độ sơ khai nhất của tự do, làm chủ tài chính là việc “bạn cần nắm rõ về tình hình tài chính cá nhân. Cụ thể: bạn có bao nhiêu tiền, bạn còn nợ bao nhiêu tiền, mục tiêu của bạn là gì,…” bởi ông cho rằng “Bạn không thể đến nơi mình muốn đến nếu không biết mình bắt đầu từ đâu|.

Cấp độ 2: Tự túc

Cấp độ 2: Tự túc

Cấp độ số 2, đó là sự yêu cầu tự do bước trên đôi chân mình về khía cạnh tài chính, tự do kiếm đủ số tiền đảm bảo trang trải sinh hoạt phí: tiền ăn, tiền nhà, tiền xe,..mà không cần bất cứ nguồn trợ giúp nào từ người khác.

Tuy nhiên, số dư tài chính dùng để tự túc trong cấp độ này vẫn có thẻ đến từ những khoản vay khác bên cạnh lương hay thu nhập thụ động, miễn sao là chính cá nhân tự xoay sở mà không cần đến sự chu cấp hay trợ giúp từ gia đình, người thân.

Cấp độ 3: Thoải mái

Cấp độ 3: Thoải mái

So với cấp độ trước đó, ở cấp đô 3 trong chu trình tự do, làm chủ tài chính, bên cạnh việc hoàn toàn tự chủ về chi phí sinh hoạt, cá nhân sẽ để dư được thêm một khoản tiết kiệm.

So với trước đó, việc tiêu dùng sẽ thoải mái hơn và số tiền dành dụm cho tiết kiệm thường được sử dụng cho các mục tiêu như quỹ dự phòng hay đầu tư hưu trí.

Vị triệu phú trẻ nhấn mạnh rằng ở cấp độ này bạn phải thực sự tự kiếm được một số tiền nhất định chứ thoải mái không được định nghĩa khi bạn có nhiều tiền.

Cấp độ 4: Ổn định

Cấp độ 4: Ổn định

Đạt được mức ổn định tức là bạn đã đi được hơn nửa chặng đường với đích đến tự do tài chính.

Ổn định được biểu hiện thông qua việc bản đảm bảo có khả năng trả các khoản nợ lãi suất cao và có tối thiểu 6 tháng tích lũy sinh hoạt phí cho quỹ khẩn cấp. Điều này đảm bảo tính ổn định khi có quỹ dự phòng khẩn cấp và bạn không phải lo lắng, lung lay trước những trường hợp bất ngờ.

Cấp độ 5: Linh hoạt

Cấp độ 5: Linh hoạt

Linh hoạt là cấp độ chỉ những người đã đảm bảo tiết kiệm được ít nhất 2 năm chi phí cho việc sinh hoạt.

Nguồn tiền tiết kiệm này không nhất thiết là tiền mặt mà có thể bao gồm số góp dư từ tổng tiền đến từ tài sản sở hữu, tài khoản tiết kiệm và tài khoản đầu tư,.. – những nguồn tiền sẵn sàng để bạn sử dụng khi cần thiết.

Ở mức độ linh hoạt, những người tự do tài chính có thể tự lên kế hoạch nghỉ việc trong một thời gian nhất định, thư giãn, làm mới bản thân hay học hỏi những điều mới mà không phải lo lắng bất cứ điều gì về khía cạnh tài chính.

Cấp độ 6: Độc lập tài chính

Cấp độ 6: Độc lập tài chính

Đây thực sự là một cấp độ khó, để đến được độc lập tài chính, cá nhân bạn phải có sự thay đổi trong suy nghĩ, trong tư duy, làm việc thoát ra khỏi những rập khuôn truyền thống về tài chính cá nhân, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ dám làm để tạo ra những nguồn thu nhập dồi dào.

Trong giai đoạn này, phần lớn các khoản thu nhập của bạn sẽ được dành dụm cho việc đầu tư để đem đến thu nhập thụ động trong tương lai. Đầu tư gì, có thể là kênh đầu tư vàng, bất động sản, chứng khoán, chứng chỉ quỹ hay forex,…điều này phụ thuộc vào lối suy nghĩ, tư duy, nguồn vốn hiện có và mục tiêu lợi nhuận kỳ vọng của bạn. Bạn nên cân nhắc thật kỹ những lợi ích hay các khía cạnh hạn chế của từng kênh đầu tư để đưa ra hình thức tối ưu nhất với nhu cầu cá nhân.

Để có nhiều tiền hơn cho việc đầu tư, cấp độ này yêu cầu bạn phải sống tối giản hơn, giảm đáng kể chi phí sinh hoạt. Những người đã đạt được sự độc lập về tài chính, họ có thể sống hoàn toàn bằng những thu nhập thụ động tạo ra từ các khoản đầu tư.

Cấp độ 7: Của cải dồi dào

Cấp độ 7: Của cải dồi dào

Đây chính là đích đến cuối cùng của chu trình tự do, làm chủ tài chính. So với cấp độ 6, độc lập tài chính yêu cầu theo dõi sự biến động trong danh mục đầu tư để đảm bảo kế hoạch, mục tiêu tài chính thì những người đạt cấp độ 7, của cải dồi dào không cần vướng bận về điều này.

Nhà triệu phú Sabatier cho rằng khi đạt đến cấp độ cuối cùng cũng là khi bạn có số tiền nhiều hơn những gì bạn thực sự cần. Khi này, tiền không còn là sự lo lắng hay những vướng bận cho sự tồn tại và cuộc sống của bạn.

3. Các bước giúp đạt được tự do tài chính chi tiết

Các bước giúp đạt tự do tài chính

Tiến đến tự do về tài chính chưa bao giờ là điều dễ dàng. Song, nếu xây dựng lộ trình chi tiết, chính xác và khả thi, hành trình này sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

Dưới đây là 9 bước quan trọng giúp bạn đạt được tự do, làm chủ tài chính:

Bước 1: Hiểu vị thế tài chính của bản thân

Bước 1: Hiểu vị thế tài chính của bản thân

Hiểu rõ bản thân đang ở đâu trên bản đồ kinh tế chính là bước đầu tiên trên hành trình tiến tới tự do về tài chính. Điều này yêu cầu bạn phải nắm rõ vị thế bản thân, nắm rõ mức thu nhập, các khoản vay hay những mức chi tiêu, sinh hoạt phí bạn đang phải trang trải.

Bước 2: Lập ra mục tiêu cho bản thân

Bước 2: Lập ra mục tiêu cho bản thân

Một mục tiêu rõ ràng sẽ là bước tiếp theo trên hành trình tự do tài chính. Đây là con đường hiệu quả nhất, song mục tiêu đề ra phải đáp ứng những yêu cầu cơ bản theo tiêu chí SMART:

• S – Specific: Cụ thể
• M – Measurable: Có thể đo lường được.
• A – Attainable: Khả thi, có khả năng thực hiện được.
• R – Relevant: Tính thực tế.
• T – Time – bound: Có thời hạn

Bước 3: Theo dõi chi tiêu

Bước 3: Theo dõi chi tiêu

Việc theo dõi chi tiêu sẽ giúp bạn trở nên có trách nhiệm hơn với đồng tiền của mình, điều này sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình đạt đến tự do, làm chủ tài chính, giúp bạn nhận ra nhiều khoản chi tiêu không cần thiết, tiết chế nhu cầu vật chất và đưa ra cân đối thu chi cho tháng tới.

Theo dõi chi tiêu được thể hiện thông qua việc tạo lập ngân sách, ghi lại chi tiết, rõ ràng các khoản thu nhập, thu chi và phải tổng kết theo chu kỳ hàng tuần, hàng tháng. Nghe có vẻ đơn giản nhưng trên thực tế lại đòi hỏi khá nhiều sự kiên trì. Bạn có thể tận dụng nhiều phương pháp hiệu quả như 50/50, sử dụng excel hay nhật ký,…

Bước 4: Trả tiền cho bản thân đầu tiên

Bước 4: Trả tiền cho bản thân đầu tiên

Trả tiền cho bản thân đầu tiên chính là việc bạn đảm bảo sự sẵn sàng ứng phó với mọi khó khăn về tài chính của bản thân. Thực hiện điều này, bạn chỉ cần xây dựng kế hoạch chuyển đều đặn một khoản tiền nhất định vào tài khoản tiết kiệm hoặc đầu tư để làm quỹ dự phòng.

Việc này không chỉ giúp xây dựng lộ trình tự do tài chính hiệu quả mà còn giúp bạn tránh được chi tiêu phung phí, phòng hờ các rủi ro và tạm biệt nỗi sợ “vung tay quá trán”.

Bước 5: Chi tiêu ít hơn một cách có lý trí

Bước 5: Chi tiêu ít hơn một cách có lý trí

Nhiều người cho rằng số tiền tiết kiệm mới chính là số tiền bạn sở hữu, song chi tiêu ít hơn không có nghĩa là phải sống tằn tiện, khắc khổ. Thực tế, chi tiêu ít hơn một cách có lý trí là hướng đến sự tiêu dùng thông thái, chi tiêu hợp lý trong đời sống hàng ngày, chẳng hạn như nấu ăn ở nhà thay vì ăn ngoài, sử dụng các sản phẩm chất lượng tốt lâu bền thay vì sử dụng các sản phẩm tệ, mau hỏng,…

Bước 6: Trả các khoản nợ

Bước 6: Trả các khoản nợ

Bạn cũng nên trả sạch các khoản nợ để đảm bảo dòng tiền dồi dào hơn, duy trì một lịch sử tín dụng tốt.

Tuỳ vào khả năng hay mục đích, bạn có thể sử dụng linh hoạt 2 phương thức trả nợ:

• Trả các khoản nợ tự nhỏ đến lớn.
• Bắt đầu trả từ những khoản nợ có lãi cao nhất.

Bước 7: Luôn giữ suy nghĩ cầu tiến trong sự nghiệp

Bước 7: Luôn giữ suy nghĩ cầu tiến trong sự nghiệp

Ý chí cầu tiến là mục tiêu cốt lõi, kim chỉ nam dẫn tới thành công với một mức thu nhập hấp dẫn. Một khi thăng tiến là khi thu nhập được nâng cao, điều này nghĩa là bạn đang tiệm cần gần hơn với tự do về tài chính.

Bước 8: Tạo thêm nguồn thu nhập

Bước 8: Tạo thêm nguồn thu nhập

Theo lời khuyên từ các chuyên gia, mỗi người cần có thu nhập từ ít nhất 5 nguồn khác nhau nếu muốn đạt được tự do về tài chính. Có 2 loại thu nhập để tạo ra 5 nguồn này: thu nhập chủ động và thu nhập thụ động.

• Thu nhập chủ động: Nguồn tiền được tạo ra dựa trên công sức bạn bỏ ra ở trong một khoản thời gian thực. Nguồn thu nhập này ít nhiều sẽ bị giới hạn 24 giờ/ngày, do vậy bên cạnh công việc chính thu nhập đến từ nguồn này chỉ có thể đến từ các việc ngoài giờ đơn giản như viết lách, tài xế,…
• Thu nhập thu động: Nguồn tiền được tạo ra chỉ bằng một lần công sức nhưng vận động liên tục và tăng dần theo thời gian. Nguồn tiền này có thể đến từ các công việc như làm website, bán khóa học online, sản xuất Podcast hay các video Youtube.

Bước 9: Đầu tư

Bước 9: Đầu tư

Cuối cùng, đầu tư chính là bước tiến quan trọng, tận dụng tối đa sức mạnh của lãi kép để tự do về tài chính.

Một trong những nguyên tắc cơ bản trong đầu tư là đầu tư càng nhiều càng tốt, tận dụng triệt để sức mạnh của kỳ quan thứ 8 thế giới – lãi kép để nhận mức thu nhập mỗi năm tỷ lệ cao hơn.

Có rất nhiều kênh đầu tư nhưng bạn nên đảm bảo vốn kiến thức, các kỹ năng và cân nhắc kỹ lưỡng để chọn ra phương án tối ưu và phù hợp nhất với bản thân nhé.

Trên đây, bài viết đã tổng hợp toàn bộ những thông tin hữu ích về con đường tự do tài chính: khái niệm, các giai đoạn và các bước để hoàn thành lộ trình tự do về tài chính một cách hiệu quả. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ độc đáo này, từ đó xây dựng cho mình mục tiêu và các bước để đạt được tự do, làm chủ tài chính cá nhân nhanh chóng và hiệu quả nhất nhé!