Ngày 20/5, Bộ trưởng Tài chính Ai Cập, ông Mohamed Maait, cho biết chính phủ nước này ước tính doanh thu từ Kênh đào Suez sẽ giảm khoảng 60% trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đỏ.
Bộ trưởng Maait cho biết doanh thu của kênh đào Suez đã đạt mức kỷ lục gần 10 tỷ USD trong năm 2023. Tuy nhiên, nguồn thu ngoại tệ quan trọng này của Ai Cập đã bị ảnh hưởng nặng nề trong những tháng đầu năm nay do tình trạng căng thẳng ở Biển Đỏ. Tháng 4 vừa qua, Bộ trưởng Kế hoạch và Phát triển Kinh tế Ai Cập Hala El-Said cho biết doanh thu từ Kênh đào Suez, tính từ đầu năm 2024, đã sụt giảm tới hơn 50% so với cùng kỳ năm 2023 do căng thẳng kéo dài ở Biển Đỏ.
Trước đó, hồi tháng 2 , Giám đốc Cơ quan Quản lý kênh đào Suez của Ai Cập, ông Osama Rabie, doanh thu từ tuyến vận tải biển này trong tháng 1/2024 đã giảm 46% so với cùng kỳ năm 2023, xuống 428 triệu USD. Theo ông, tổng lượt tàu di chuyển qua Kênh đào Suez trong tháng 1/2024 chỉ đạt 1.362 lượt, giảm 36% so với cùng kỳ năm ngoái.
Kênh đào Suez là tuyến đường biển ngắn nhất kết nối châu Á với châu Âu, chiếm tới 12% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa toàn cầu. Bất chấp những nỗ lực của liên minh hải quân do Mỹ dẫn đầu nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công của Houthi, lực lượng Hồi giáo này vẫn không ngừng tấn công các tàu ở Biển Đỏ, đặc biệt là những tàu liên quan Israel, Mỹ và Anh. Căng thẳng ở Biển Đỏ đã khiến một số công ty vận tải chuyển hướng tàu khỏi kênh đào Suez sang tuyến vận tải biển đắt đỏ hơn và dài hơn quanh Mũi Hảo Vọng ở cực Nam châu Phi.
Phát biểu tại cuộc họp ngày 13/5 của Ủy ban Kế hoạch và Ngân sách Hạ viện Ai Cập, ông Rabie cho biết tình trạng bất ổn ở Biển Đỏ đã khiến 3.395 tàu chuyển hướng khỏi tuyến hàng hải qua kênh đào Suez. Ông Rabie lưu ý rằng tuyến vận tải biển thay thế quanh Mũi Hảo Vọng không chỉ dài hơn 10 ngày so với qua kênh đào Suez, mà còn phải đối mặt nạn cướp biển. Ông cho rằng trên thực tế không có giải pháp lý tưởng nào thay thế kênh đào Suez.
Kênh đào này là một trong những nguồn ngoại tệ chính của Ai Cập. Phát ngôn của ông al-Sisi cho thấy sự lo lắng của Cairo khi nước này đang phải hứng chịu cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng.
Các cuộc tấn công của Houthi đang kiểm soát nhiều khu vực ở Yemen diễn ra từ năm 2023. Nhóm này tuyên bố nhắm vào các tàu có liên kết với Israel và đồng minh nhằm thể hiện đoàn kết với người Palestine ở Dải Gaza.
Từ giữa tháng 12 năm ngoái đến đầu tháng 4 năm nay, lưu lượng vận chuyển qua tuyến đường huyết mạch kênh đào Suez quan trọng ở Ai Cập đã giảm 66%.
Có những lo ngại rằng chi phí bảo hiểm, nhiên liệu và tiền lương tăng cao có nguy cơ gây ra một làn sóng lạm phát mới khi việc chuyển hướng sang châu Âu từ các điểm đến như cường quốc sản xuất Trung Quốc, quanh cực nam châu Phi, khiến thời gian vận chuyển tăng thêm 14 ngày.
Ví dụ, giá container đã tăng hơn 300% khi tình trạng gián đoạn tăng tốc vào đầu năm nay. Các chiến binh Houthi có trụ sở tại Yemen đã nhắm mục tiêu vào các tàu mà họ cho rằng có liên kết với Israel. Họ cho rằng họ đang hành động có thiện cảm với người Palestine và một số cuộc tấn công đã nhắm mục tiêu bất chấp hoạt động hải quân do Mỹ dẫn đầu nhằm bảo vệ các tàu ở Biển Đỏ.
Trong một số tháng, đại đa số các công ty vận tải biển lớn đã sử dụng phương pháp chuyển hướng quanh Mũi Hảo Vọng. ONS cho biết khối lượng bắt đầu tăng vào tháng 12 năm 2023 và trong suốt những tuần đầu tiên của năm 2024, mức tăng hơn gấp đôi được quan sát vào tháng 2 năm 2023. Chi phí này tăng lên sẽ kéo theo giá cả và lạm phát trên toàn cầu cũng tăng theo.
Hoa Nguyễn
