Trong năm 2023, khái niệm “sang trọng thầm lặng” (quiet luxury) trở thành một trong những chủ đề được tìm kiếm nhiều nhất. Tuy nhiên, đến năm 2024, “tiết kiệm ồn ào” (loud budgeting) lại trở thành xu hướng chủ đạo. Sự lên ngôi của “tiết kiệm ồn ào” bắt nguồn từ một trào lưu trên nền tảng TikTok và ngay lập tức nhận được sự quan tâm của nhiều người, đặc biệt là Gen Z – những người thường xuyên thảo luận và chia sẻ về cách quản lý tài chính của mình. Vậy “tiết kiệm ồn ào” thực chất là gì?
Xu hướng tiết kiệm ồn ào lên ngôi trong năm 2024
Hiểu về “tiết kiệm ồn ào” đúng nghĩa
Xu hướng “tiết kiệm ồn ào” (loud budgeting) là một cách tiếp cận mới trong việc quản lý tài chính cá nhân. Nó đề cập đến việc công khai và chia sẻ rộng rãi các khoản chi tiêu, ngân sách và các chiến lược tiết kiệm của mình, thường thông qua các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok.
Những người theo xu hướng này không chỉ muốn tiết kiệm mà còn muốn khoe khoang và gây sự chú ý đến các nỗ lực tiết kiệm của mình. Họ chia sẻ các bảng tính chi tiết về ngân sách, lên kế hoạch mua sắm và đầu tư, đồng thời cũng thảo luận về các chiến lược tài chính của họ một cách công khai. Họ thậm chí không ngần ngại tham gia vào cuộc săn tìm những ưu đãi tốt nhất, lướt khắp mọi nẻo để tìm kiếm các shop cung cấp sản phẩm chất lượng với mức giá hợp lý nhất. Xu hướng này phản ánh sự thay đổi trong thái độ của người tiêu dùng, khi họ không chỉ muốn tích lũy tài sản mà còn muốn được công nhận và đánh giá cao vì những nỗ lực quản lý tài chính của mình.
“Tiết kiệm ồn ào” là một cách tiếp cận mới trong việc quản lý tài chính cá nhân
Các video nói về xu hướng này trở nên “hot hit” khi thu hút hơn 10 triệu lượt xem chưa hề có dấu hiệu hạ nhiệt. Cả người dùng mạng xã hội và các chuyên gia tài chính đều nhận thấy rằng việc công khai các kế hoạch tài chính như vậy có thể giúp mọi người cắt giảm chi tiêu bốc đồng và đưa ra những lựa chọn tài chính thông minh hơn.
Lukas Battle, một trong những người dẫn đầu xu hướng này, giải thích rằng: “Vấn đề không phải là ‘Tôi không có đủ’ mà là ‘Tôi không muốn chi tiêu’. Ví dụ, khi bạn bè tôi muốn đi ăn tối, tôi sẽ chia sẻ kế hoạch ‘tiết kiệm ồn ào’ của tôi trong tháng này, cái gì đáng để chi và cái gì đáng để tiết kiệm. Tôi tin rằng minh bạch tài chính với bạn bè là điều không cần phải xấu hổ”.
Tích cực hay tiêu cực?
Khái niệm “tiết kiệm ồn ào” vẫn còn quá mới, vì vậy chúng ta chưa thể kết luận được liệu nó sẽ mang lại những tác động tích cực hay tiêu cực. Trên lý thuyết, đây là một chiến lược tuyệt vời. Tuy nhiên, những người quá ư mải mê thực hiện nó có thể sẽ bỏ lỡ những cơ hội trải nghiệm xã hội quan trọng. Họ có thể đi đến mức cắt giảm không chỉ điện, nước mà cả những nhu cầu giải trí thiết yếu như xem TV, tắt đèn khi xem TV vào buổi tối, không dùng điều hòa dù thời tiết khắc nghiệt. Những hành động này không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn gây ra áp lực tâm lý không nhỏ.
Các phương tiện truyền thông xã hội còn có thể trở thành nguồn áp lực vô hình
Điều đáng lưu ý là những người trẻ tuổi lại thường chạy đến các kênh social media như TikTok để tìm kiếm lời khuyên tài chính, mặc dù không phải mọi ý kiến trên đó đều đáng tin cậy. Thậm chí, Yuval Shuminer – nhà sáng lập 26 tuổi của ứng dụng quản lý ngân sách Piere lại cảnh báo rằng, các phương tiện truyền thông xã hội còn có thể trở thành nguồn áp lực khi chúng ta so sánh tình hình tài chính của mình với người khác, đặc biệt với giới trẻ.
Vì vậy, các chuyên gia tài chính trên trang Market Watch đưa ra một số lời khuyên để “tiết kiệm ồn ào” mà vẫn không cảm thấy quá áp lực. Thứ nhất, hãy lựa chọn những mặt hàng phù hợp với ngân sách của bản thân, chứ không phải là cắt giảm hoàn toàn. Thứ hai, mỗi người cần xác định rõ mục tiêu tài chính cụ thể cho cuối năm, từ đó có những bước cắt giảm chi tiêu hợp lý.
Một quan điểm thông thái trong việc quản lý tài chính cá nhân là công khai rõ ràng các mục tiêu tiết kiệm với người thân. Việc này sẽ giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc hiện thực hóa các kế hoạch tài chính, đồng thời cũng phòng ngừa những hành động hay ý tưởng đi ngược lại với mục tiêu đề ra.
Không thể phủ nhận rằng chúng ta dễ dàng bị tác động bởi những hình ảnh xa hoa của bạn bè xung quanh, từ chiếc xe sang trọng đến các thương hiệu thời trang. Để tránh bị cuốn vào vòng xoáy tiêu dùng, chúng ta cần điều chỉnh tâm lý, xác định rõ ràng mức tiêu dùng phù hợp với khả năng tài chính, đồng thời cẩn trọng khi xử lý các bài đăng khoe khoang trên các nền tảng trực tuyến.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng không nhất thiết phải quá cởi mở khi chia sẻ về tài chính cá nhân, nhất là trên các kênh trực tuyến. Theo các chuyên gia, việc tiết lộ quá nhiều thông tin chi tiết, như điểm tín dụng hay tên ngân hàng, có thể dẫn đến những rủi ro như bị lừa đảo. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ lưỡng về mức độ và nội dung chia sẻ để bảo vệ tài chính của bản thân.
