Bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần là một quyền lợi quan trọng đối với người lao động khi họ không có nhu cầu hoặc không đủ điều kiện tiếp tục tham gia BHXH. Nhiều người lao động hiện nay không muốn chờ đủ tuổi để lĩnh lương hưu nữa, thay vào đó họ chọn cách đăng ký nhận BHXH một lần. Việc nhận BHXH một lần giúp người lao động có một khoản tiền hỗ trợ khi họ ngừng làm việc, chuyển công việc hoặc có các nhu cầu tài chính khác. Để nhận được BHXH một lần, người lao động cần phải nằm lòng những thông tin cần thiết về thủ tục nhận dưới đây.
Nội dung bài viết
1. Khái niệm Bảo hiểm xã hội 1 lần
Bảo hiểm xã hội (BHXH) đóng vai trò quan trọng như một chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động khi họ gặp khó khăn do thai sản, tai nạn lao đông· ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc qua đời. Theo quy định tại Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, BHXH là sự bù đắp một phần thu nhập cho người lao động trong những trường hợp kể trên. Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, người tham gia BHXH có thể được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần khi có yêu cầu.
2. Điều kiện tiên quyết để được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần
Theo khoản 1 Điều 60 và khoản 1 Điều 77 Luật BHXH năm 2014 và khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13, để được nhận BHXH một lần người lao động phải yêu cầu và phải thuộc một trong các trường hợp sau:
- Người lao động đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng lại chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
- Lao động nữ đã đủ tuổi nghỉ hưu hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn quyết định nghỉ việc vào thời điểm chưa đủ 15 năm đóng BHXH đồng thời cũng dừng tham gia BHXH tự nguyện.
- Đi ra nước ngoài nhằm mục đích định cư.
- Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Sau 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
3. Hồ sơ cần phải chuẩn bị
Để nhận BHXH một lần, người lao động cần chuẩn bị các hồ sơ sau:
- Sổ BHXH.
- Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần (theo mẫu số 14-HSB).
- Chứng minh thư nhân dân/Căn cước công dân (bản sao và bản chính để đối chiếu).
- Sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận tạm trú (bản sao và bản chính để đối chiếu).
- Các giấy tờ dùng để chứng minh việc ra nước ngoài định cư (đối với người ra nước ngoài định cư).
- Giấy tờ y tế (đối với người mắc bệnh nguy hiểm).
4. Quy trình nhận BHXH một lần
Để nhận BHXH một lần, người lao động cần phải đáp ứng 4 bước theo quy trình nhận dưới đây:
Bước 1: Chuẩn Bị Hồ Sơ
Người lao động cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ như đã liệt kê ở trên.
Bước 2: Nộp Hồ Sơ
Người lao động nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH nơi người lao động cư trú hoặc nơi đã từng tham gia BHXH. Nếu người lao động không thể đến nộp trực tiếp, có thể nộp qua đường bưu điện.
Bước 3: Giải Quyết Hồ Sơ
Hồ sơ sau khi được cơ quan BHXH nhận sẽ được tiến hành kiểm tra và giải quyết trong thời hạn 10 ngày làm việc. Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ ra quyết định chi trả tiền BHXH một lần.
Bước 4: Nhận Tiền BHXH Một Lần
Người lao động nhận tiền BHXH một lần qua hình thức chuyển khoản hoặc nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH.
5. Các mức hưởng BHXH một lần
Đối với BHXH 1 lần, mức hưởng sẽ được tính dựa trên số năm đã đóng BHXH. Cụ thể:
- Đối với thời gian đóng trước năm 2014: Mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Đối với thời gian đóng từ năm 2014 trở đi: Mỗi năm tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Nếu thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm, mức hưởng BHXH một lần bằng số tiền đã đóng, nhưng tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
6. Những Lưu Ý Quan Trọng
Bên cạnh những thủ tục kể trên, người lao động cần phải nắm rõ các lưu ý sau:
- Về mặt hồ sơ cần phải đảm bảo hồ sơ của người lao động là đầy đủ và chính xác. Điều này sẽ giúp quá trình xét duyệt diễn ra thuận lợi hơn.
- Nên liên hệ trực tiếp với cơ quan BHXH để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
- Kiểm tra kỹ thông tin cá nhân và thông tin đóng BHXH để tránh sai sót.
Nhận BHXH một lần là một quyền lợi thiết thực giúp người lao động giải quyết khó khăn tài chính tạm thời. Việc nắm vững thủ tục và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp quá trình nhận BHXH một lần diễn ra nhanh chóng và thuận lợi.
