Đây có phải là NFT không? Đây có phải là tiền điện tử không? Không, đây là BRC-20, một loại token mới có thể thay thế đang gây bão trong thế giới tiền điện tử. Hãy cùng tìm hiểu xem chúng là gì, hoạt động như thế nào và liệu bạn có nên đầu tư vào chúng hay không?
Nội dung bài viết
BRC-20 là gì?
Về mặt kỹ thuật, BRC-20 là một loại tiền điện tử, được đặt tên theo mô hình của ERC-20, một tiêu chuẩn token phổ biến trên nền tảng Ethereum.
“ERC” viết tắt của “Ethereum Request for Comment”, từ đó làm nền tảng cho nhiều loại token khác nhau được phát triển trên Ethereum. Trong đó, ERC-20 là loại token phổ biến, được sử dụng rộng rãi và đơn giản nhất. Chúng đại diện cho các đối tượng có thể thay thế và thường được sử dụng để biểu thị tiền tệ, tài sản trong trò chơi, hoặc cổ phiếu của công ty.
Tương tự như vậy, BRC-20 cũng là một loại token có thể thay thế giống như ERC-20, nhưng được thiết kế riêng cho mạng lưới Bitcoin. Đây là một tiêu chuẩn token cho phép tạo ra các token có thể thay thế trên nền tảng Bitcoin. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là BRC-20 không hỗ trợ hợp đồng thông minh như ERC-20.
BRC-20 có tác dụng gì?
BRC-20 là một tiêu chuẩn mã thông báo mới, được phát triển bởi nhà phát triển ẩn danh có tên Domo. Công bố lần đầu trên Twitter, BRC-20 được mô tả là “thử nghiệm” để khám phá khả năng tạo và trao đổi các token thay thế trên nền tảng Bitcoin. Đây được xem như bước tiến cho Bitcoin trong việc tạo và quản lý tài sản kỹ thuật số mới.
Nền tảng cho sự ra đời của BRC-20 là việc nổi lên của Bitcoin Ordinals – những NFT được xây dựng trên blockchain của Bitcoin, bắt đầu phổ biến từ tháng 1 năm 2023. Trước đây, thế giới NFT chủ yếu thuộc về Ethereum và các blockchain hỗ trợ hợp đồng thông minh khác.
Tính năng hợp đồng thông minh trên Bitcoin được cho là có giới hạn, chỉ hỗ trợ Bitcoin và một số ít Dapp và token khác. Việc tạo ra các token có thể thay thế trên Bitcoin từng được cho là khó khăn.
NFT, hay token không thể thay thế, là những token duy nhất và không có bản sao giống hệt nhau, thường được sử dụng để đại diện cho các đối tượng sưu tầm hoặc vật phẩm hiếm. Ngược lại, BRC-20 là các mã thông báo có thể thay thế, cho phép sự tạo lập của các loại token mới mà những đơn vị trong đó có thể hoán đổi lẫn nhau.
BRC-20 hoạt động như thế nào?
Mặc dù BRC-20 được mô phỏng theo ERC-20, nhưng chức năng thực tế của chúng có sự khác biệt. Giống như ERC-20 trên Ethereum, BRC-20 cũng cho phép người dùng tạo và triển khai các mã thông báo tiền điện tử của riêng họ trên Bitcoin.
Giao thức Ordinals, công cụ tạo NFT trên Bitcoin, đã mở ra một hướng mới cho việc sử dụng Bitcoin. Giao thức này cho phép “ghi” dữ liệu lên các satoshi, đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin, với 1 BTC tương đương 100 triệu satoshi. Sử dụng giao thức Ordinal, người dùng có thể gắn dữ liệu bổ sung vào 0,00000001 BTC, liên kết với số sê-ri chỉ định vị trí của NFT trên Bitcoin.
Cùng với giao thức Ordinal, người dùng giờ đây có thể tạo và đúc các token BRC-20 mới, có tính chất thay thế được trên nền tảng Bitcoin.
Có nên đầu tư vào token BRC-20 không?
Chỉ trong vài tuần sau khi BRC-20 ra mắt, loại token này đã tạo nên một cơn sốt với hàng loạt token mới được giới thiệu. Một số token ban đầu nhận được nhiều sự chú ý bao gồm ORDI, PEPE, MEME và PUNK. Trừ ORDI, các token còn lại chủ yếu là những biến thể của meme và NFT từ blockchain khác.
Không có gì ngạc nhiên khi hàng trăm token mới tiếp tục xuất hiện, phần lớn theo mô hình của memecoin với những tên gọi ngẫu nhiên và vô nghĩa. Tính đến giữa tháng 5 năm 2023, đã có hơn 14.000 token BRC-20 mới, với tổng vốn hóa thị trường đạt 527 triệu USD, theo dữ liệu từ BRC-20.io.
Có thể phải mất phí giao dịch
Việc ra mắt giao thức Ordinals đã bắt đầu gây áp lực lên mạng Bitcoin do các dòng chữ chiếm lấy không gian trong khối, quý giá nhưng ít ỏi. Sự phổ biến ngày càng tăng của BRC-20 cũng đã làm dấy lên mối lo ngại về tình trạng tắc nghẽn trên mạng Bitcoin, một tình trạng chưa từng thấy kể từ năm 2017.
Trong tháng 5 năm 2023, có tới 400.000 giao dịch Bitcoin chờ được xác nhận, với mức phí đã tăng vọt lên tới 500 satoshi cho mỗi byte – một sự tăng vọt so với mức phí chỉ 1 satoshi cho mỗi byte trong phần lớn của năm 2022. Điều này có nghĩa là chỉ riêng việc giao dịch token đã có thể khiến bạn mất hàng chục, thậm chí hàng trăm USD phí giao dịch BTC.
Số tiền giao dịch cho BRC-20 là minh chứng rõ ràng cho hiệu ứng FOMO (tâm lý bỏ lỡ), với những nhà đầu cơ háo hức kiếm tiền từ xu hướng này. Chắc chắn, những nhà đầu cơ sớm có thể thu lợi từ những người mua sau này, đẩy giá lên mức cao ngất ngưởng. Tuy nhiên, nếu đầu tư vào thời điểm không thích hợp, bạn có thể mất tất cả khi cố gắng giao dịch các token này.
Thế nhưng, điều đáng chú ý là giao thức Ordinals đã cho thấy Bitcoin có khả năng làm được nhiều hơn những gì hầu hết mọi người nghĩ. Không phải là không có khả năng các token BRC-20 có thể trở nên hữu ích trong tương lai, khi chúng vượt qua được những thách thức như tiện ích không đáng kể, tính thanh khoản thấp, tính biến động cao và độ trưởng thành kỹ thuật.
Bạn có thể mua token BRC-20 ở đâu?
Một số tài sản tiền điện tử BRC-20 phổ biến hơn có thể được mua trên các sàn giao dịch như Gate. Nhưng để tìm kiếm những giao dịch an toàn hơn, bạn sẽ cần khám phá các sàn giao dịch phi tập trung dựa trên Bitcoin hoặc DEX. Một số nơi bạn có thể tham khảo bao gồm thị trường Openordex hoặc OrdinalsWallet.
Bạn cũng sẽ cần một ví hoặc địa chỉ Taproot, loại ví hỗ trợ bản nâng cấp Bitcoin mới nhất có tên là Taproot, để sử dụng giao thức Ordinals. Các ví như Sparrow Wallet hoặc Ordinals Wallet sẽ hỗ trợ bạn trong việc chuyển token và thanh toán. Đây là các công nghệ khá kỹ thuật, nhưng những ví đã đề cập giúp việc sử dụng chúng trở nên dễ dàng hơn với các bản cập nhật hàng ngày.
Duy Thanh
